Αγία Πετρούπολη - Κάτω Πατήσια

Αγία Πετρούπολη - Κάτω Πατήσια

  

Το μυθιστόρημα 

«Αγία Πετρούπολη Κάτω Πατήσια», παρακολουθεί την διαδρομή ενός πιάνου, και των ανθρώπων που συνδέθηκαν μ’ αυτό, στο χώρο και στο χρόνο.

  Ο μύθος του βιβλίου διατρέχει μεγάλες αποστάσεις, καλύπτει σχεδόν έναν αιώνα, στέκεται σε ιστορικά γεγονότα, και συνεχίζει τη διαδρομή του.

 Αυτό που πάντα με γοήτευε στην Ιστορία, 

δεν ήταν οι πρωταγωνιστές της που έτσι κι αλλιώς είχαν εξασφαλισμένη την αιωνιότητα, αλλά οι άλλοι, οι λιγότερο διάσημοι, οι κομπάρσοι,  που ζούσαν το δικό τους μερίδιο ζωής την δεδομένη ιστορική εποχή. 

Ζωή που είχε από όλα, έρωτες, κακίες, πόνο, χαρές, γεννήσεις, θανάτους.

1839 Πρώτη έκδοση του βιβλίου του Σταντάλ
 "Το  Μοναστήρι της Πάρμας"

Για πρώτη φορά αυτόν τον τρόπο ματιάς της ιστορίας ή της λογοτεχνίας, τον συνάντησα στο «Μοναστήρι της Πάρμας» του Σταντάλ. Ο Φαμπρίσιο, το κεντρικό πρόσωπο του μυθιστορήματος, μας μεταφέρει με τη δική του ματιά στο πεδίο της μάχης του Βατερλώ, με τους φόβους και τον ενθουσιασμό ενός κοινού θνητού. 

Ξετυλίγεται μπροστά μας λοιπόν, η καταγραφή ένα γεγονότος μεγάλης ιστορικής σημασίας κι επιρροής για τις αλλαγές που επήλθαν στην Ευρώπη, όχι από έναν ιστορικό  και τους κανόνες του, αλλά από έναν λογοτέχνη που τολμά να καταπιαστεί με αυτό.

Θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για μια ιστορία που μπαίνει 

στο προσκήνιο από την πίσω πόρτα.  Θα μπορούσαμε να τη χαρακτηρίσουμε σαν μια ιστορία των παρασκηνίων και τέλος,  σαν μια ιστορία στην ανθρώπινη διάστασή της.   

 Βλέπουμε τα ιστορικά πρόσωπα κουρασμένα, νιώθουμε την ήττα τους, τις τελευταίες εξάρσεις ηρωισμού. Ανακαλύπτουμε επίσης και μια λογοτεχνία που δραπετεύει από τα συμβατικά σκηνικά για να μπει σε μεγάλες περιπέτειες.


 Αντίστροφα, είναι εξίσου γοητευτικό, οι  ιστορίες καθημερινών ανθρώπων τοποθετημένες μέσα σε ιστορικά πλαίσια. Τι έκαναν, πού βρίσκονταν όταν συνέβη το ένα ή το άλλο γεγονός.
  Εδώ εντάσσονται οι προσωπικές στιγμές ανθρώπων που πολλές φορές εξακολουθούν να ζούνε ακόμη, και τα μεγάλα ιστορικά γεγονότα που βίωσαν είναι ακόμη νωπά στη μνήμη, πριν ακόμη ο ιστορικός τα περάσει από το μικροσκόπιο της "προσωπικής" ή της επίσημης ιστορικής ματιάς. 

  

  Ήθελα να γράψω ένα μυθιστόρημα που θα διαδραματίζονταν στο παρελθόν, να τολμήσω να αναπαραστήσω μια εποχή, με βασικό συστατικό όμως ένα ιστορικά, σημαντικό γεγονός.

 Το ιστορικό και το γεωγραφικό πλαίσιο το είχα επιλέξει.

 Ήταν η  Ρωσία στις αρχές του 20^ου  αιώνα. Πιο συγκεκριμένα τα χρόνια που προηγήθηκαν και ακολούθησαν την αποτυχημένη επανάσταση του 1905, μέχρι τις πρώτες ημέρες του Αυγούστου του 1914. Στις 1 Αυγούστου εκείνης της χρονιάς, η Γερμανία κήρυξε τον πόλεμο στη Ρωσία προκαλώντας ένα νέο μέτωπο στον γενικευμένο πόλεμο που έμεινε στη ιστορία ως πρώτος παγκόσμιος πόλεμος.

  

1900 Παιδιά σκάβουν στην οδό Ιλίνκα στη Μόσχα

Εκείνη την περίοδο στη Ρωσία, οι μεγάλες αντιθέσεις της κοινωνίας βγαίνουν στην επιφάνεια με βιαιότητα. Μεγάλη  φτώχεια και μεγάλος πλούτος, άγρια καταστολή και εξεγέρσεις, αριστοκράτες και εξαθλιωμένοι χωρικοί κι εργάτες, αμορφωσιά, αλλά και  σπουδαίοι λογοτέχνες, μεγάλοι μουσικοί.

Παγοδρομίες σε πάρκο της Μόσχας

Επειδή ούτε η ιστορία ούτε και οι ιστορίες τελειώνουν στο παρελθόν και ο απόηχός τους φθάνει και στο παρόν, στο μυθιστόρημα υπάρχει και ένα διαφορετικό πλαίσιο, σύγχρονο, με διαφορετικά πρόσωπα.

Το άλλο μέρος του βιβλίου, που διαδραματίζεται παράλληλα, παρακολουθεί έναν Ρουμάνο μετανάστη με σκηνικό την Αθήνα στα τέλη του 20^ου αιώνα και αρχές του 21^ου. 

Τοίχος του Βερολίνου 1989. Η αντίστροφη μέτρηση

Τη χρονιά του 1989, οι τηλεοράσεις σε όλο τον κόσμο, μεταδίδουν την ίδια εικόνα. Τα εξεγερμένα πλήθη στο Βερολίνο και από τις δύο πλευρές της πόλης, πέφτουν με λύσσα πάνω στο τοίχος που για δεκαετίες χώριζε την πόλη τους, τις γειτονιές τους και τα σπίτια τους σε δυτικά και ανατολικά, τους ανθρώπους του σε δυτικούς και σε ανατολικούς. 

Νοέμβριος 1989 Πτώση του τοίχους του Βερολίνου

Έπειτα απ' αυτό το συμβολικό γεγονός, σαν ντόμινο  καταρρέουν τα μέχρι τότε σοσιαλιστικά καθεστώτα και οι αλλαγές είναι βίαιες.

1989 Μεγάλη διαδήλωση στο Βουκουρέστι

1989 Δεκέμβρης/ Πανηγυρισμοί μετά την πτώση 
του Τσαουσέσκου

Η κατάρρευση μοιάζει με σεισμό που οι άνθρωποι εγκαταλείπουν πανικόβλητοι τα σπίτια τους. Άνθρωποι που πηδάνε από παράθυρα, από τοίχους και δεν έχουν χρόνο να σκεφτούν αν εκεί που θα τύχει να πέσουν θα είναι η σωτηρία τους ή η καταστροφή τους.

Φεύγουν με ό,τι φοράνε πάνω τους, αρκεί να αρπάξουν τη στιγμή.

Τους μήνες που ακολούθησαν την κατάρρευση, στις πόλεις της δυτικής Ευρώπης καθημερινά συνέρρεαν πλήθη με βλέμμα άγριο από την πείνα, από την αϋπνία από την προσμονή της ελπίδας. 

Ξένιζαν τους ντόπιους. Είχαν περάσει σαράντα πέντε χρόνια από  το τέλος του τελευταίου πολέμου και οι ντόπιοι είχαν ξεχάσει πώς είναι να πεινάς όταν είσαι φτωχός, πρόσφυγας, μετανάστης.

Η Αθήνα, στα μυαλά των κυνηγημένων ανθρώπων ήταν κι εκείνη μια γωνιά της δυτικής γης της επαγγελίας, ένας προορισμός.

Δύσκολο να επιβιώσουν τον πρώτο καιρό και θα χρειαστεί να περάσουν χρόνια μέχρι να συμβιώσουν με τους ντόπιους.